Geçmişteki olumsuz olayları düşünmek; gelecekle ilgili olumsuz senaryolar kurgulamak ruh ve beden sağlığını olumsuz etkileyebilir. Konuyu biraz açıyoruz.
ETKİLENDİĞİMİZ OLAYI DÜŞÜNMEK, DUYGUMUZUN ŞİDDET VE SÜRESİNİ ARTIRIR
Kendimi kızdıran bir olayı düşündüğümde, olayı yaratan kişiye karşı daha çok bileniyorum; kinim daha fazla artıyor. Karşıdakine bir şey olmadığı halde kendim zararlı çıkıyorum. Düşünmediğimde ise olay kısa bir sürede kapanıp gidiyor.
Bir ders konusunu nasıl çokça tekrarlayıp daha iyi öğreniyorsak, bizi rahatsız eden olayı, zihnimizde sürekli canlı tutmak, yani o olayı düşünmek ve hayal etmek; olayın beynimizde daha fazla yer edinmesine, olumsuz duygularımızın daha artmasına ve süreğenleşmesine, kendimizi daha huzursuz hissetmemize neden olabilir. Çünkü beyin, hayal ederken olayın yakınını yeniden yaşıyor.
Özellikle uyumadan önceki ve uyku aralarındaki düşünce, hayal ve bilgilerin beynimizde daha fazla yer ettiğini, hatırlatalım. Beynimiz, uyumadan önceki olumlu- olumsuz hayal ve düşüncelerimizi, uyurken işlemeye devam ediyor. (Bu nedenle uyumadan önce çalışılan dersler, daha kalıcıdır.)
UZUN SÜRELİ DUYGULANIMLAR NEDEN ZARARLIDIR?
Beyin, uzun süren ve abartılmış korku, üzüntü, kin, kaygı vb. olumsuz duyguları mikrop veya zararlı bir madde gibi bir tehlike, bir tehdit olarak algılıyor. Vücut, önlem alıp onunla savaşıyor. Ancak uzun süren ve görünürde olmayıp sadece kurgulanan bir tehlike ile baş etmekte vücut zorlanıyor.
Zihin tahmin hataları Yapıyor. Vücuttaki kaynaklar hatalı tüketiliyor. Gereksiz enerji harcamaları yapılıyor. Vücut bütçesinde kronik (uzun süreli) dengesizlikler oluşuyor. Yara, mikrop vb. durumlarda vücudu iyileştirmek için kullanılan inflamasyon (iltihaplanma) normalin üzerinde artıyor. Durdurulamayan kronik inflamasyon beyne ve diğer organlara zarar veriyor.*
Bu süreçte vücudun metabolizma, dengeleşim, savunma (bağışıklık) mekanizmaları ve yönetim merkezi beyin, durumdan olumsuz etkileniyor. Böylece kişide zihinsel ve bedensel sorunlara, kronik ağrılara kapı aralanıyor. Var olan hastalıkların şiddeti artıyor. *
Gelecekle ilgili olumsuz senaryolar kurgulandığında, yani uzun süren aşırı kaygı ve endişe durumunda da vücutta benzer değişimler gözleniyor.
Kısa süreli duygulanımlarda vücut savaşımda zorlanmıyor. Uzmanlar, her türlü duyguların yerinde ve kararında yaşanmasını doğal ve sağlıklı buluyorlar.
Olumsuz duygular yerine cesaret, sevinç, sevgi, huzur, umut vb. olumlu duygular, yine abartılmadan yaşandığında değişimlerin tersi oluşacaktı. İyi hissedildiğinde, zihinsel tahminler daha doğru yapılacak, vücutta gereksiz kaynak tüketimi olmayacaktı. Hastalıklarda iyileşme yönünde belirtiler gözlenecekti.
ETKİLENİMDE FARKLILIKLAR
Herkesin olaylara karşı dayanma gücü birbirinden farklıdır. Olumsuz olaylar herkes için zararlı olmayabilir.
Günlük yaşamda hepimiz canımızı sıkan durumlarla bazen karşılaşabiliyoruz. Ancak pek çoğumuz, olumsuz olaylardan fazla etkilenmiyoruz. Olaya ilişkin başlangıçtaki kurgularımız zamanla değişiyor. Beynimiz böylesi olayları başlangıçta tehlike olarak algılasa da zamanla olaya alışıyor, önemsemiyor; duruma uyum sağlıyor. Beyin olayı tehlike olarak algılamaktan çıkarıyor, kişiye olumsuz etkisi fazla olmuyor.
Uzun süre abartılmış duygularının etkisi altında kalan, yani olayları olumsuz yönden kurgulayan bazı insanlar olaylardan olumsuz etkilenebiliyor.
Olaylara karşı alternatif düşünceler oluşturabilen yani olumlu (pozitif) düşünen kişiler olaylardan etkilenmiyorlar.
UZMANINDAN ÖNERİLER
SON SÖZLER
Beynimiz kurguladıklarımızı doğru sanıyor, ona göre hareket ediyor. Kurgularımızı kendimiz oluşturuyoruz, başkaları değil… Olumsuz, abartılı duygu ve düşüncelerle, kısacık hayatımızı yıpratmaya değmez. Etkilendiğimiz olay, kendi hatalarımız ya da olay, başkalarının yüzünden olmuştur. Olabilir, herkes hata yapabilir. Dersimizi alıp olaya nokta koyabiliriz.
Sonraki yazılar: Neşeli Olmanın Yararları, çözümler
Dursun BİLGİN
“Hoşnut olmayan bir şey hakkında uzun uzadıya düşünürseniz vücut bütçenizde dalgalanmalara sebep olursunuz. Derin düşüncelere dalmak tehlikeli bir döngüdür…. Kurguladığınız her bir deneyim bir yatırımdır, ö yüzden yatırımlarınızı akıllıca yapın. Gelecekte tekrar kurgulamak isteyeceğiniz deneyimler yaratın.” *
SON SÖZLER
Beynimiz kurguladıklarımızı doğru sanıyor, ona göre hareket ediyor. Kurgularımızı kendimiz oluşturuyoruz, başkaları değil… Olumsuz, abartılı duygu ve düşüncelerle, kısacık hayatımızı yıpratmaya değmez. Etkilendiğimiz olay, kendi hatalarımız ya da olay, başkalarının yüzünden olmuştur. Olabilir, herkes hata yapabilir. Dersimizi alıp olaya nokta koyabiliriz.
Sonraki yazılar: Neşeli Olmanın Yararları, çözümler
Dursun BİLGİN
