Okula yeni başlayacak çocuğumuzun okul korkusunu yenebilmesi için uygulanabilecek etkili yöntemler bu yazıda!..
Çocuğumuzun yaşamının en önemli dönüm noktalarından
biri de, onun okula başlamasıdır. Evde geniş bir özgürlüğe sahip olmuş, on dakika
üst üste oturmamış, kendisini
anne-babasının yanında güvende hisseden çocuğu okula götürmek ve onu okula
alıştırmak önemli bir ustalık ister. Çocuğumuz, bu rahat ve güvenli aile
ortamını terk etmemek için öncelikle okula gitmek istemeyecektir.
Çocuğun,
okulla ilgili çevresinden duyduğu olumsuz sözler, okulda tanımadığı kişilerle
karşılaşması, okuldaki farklı yaşam tarzı ve okulda yapılan farklı çalışmalar;
çocuğun, alışıncaya kadar okula karşı kuşkulu ve ürkek davranmasına neden
olacaktır. Aile ve okulca gereken önlemler alınmasa çocuğun okula karşı olumsuz
tutumu süreklilik kazanabilir.
Aile ve
okulun alacağı önlemlerle; çocuğun, bu olumsuz duyguları en aza indirilip çocuğun
okula karşı olumlu tutum geliştirmesi sağlanabilir.
Ailenin, çocuğunu okula
ruhsal yönden hazırlamak ve okulu sevdirmek için yapabilecekleri çalışmalar
aşağıdadır:
Çocuğunuzu Yabancılara Alıştırın
Çocuklar, genellikle çekirdek aile ortamında yetişiyor;
toplum ve yabancılarla bir araya gelemiyor. Evde el bebek gül bebek yetişmiş,
yabancıya ve kalabalığa alışmamış bir çocuğun, okuldaki tanıdık olmayan,
kalabalık ortamdan ürküp çekineceği açıktır.
Bu bakımdan çocuk, okula
başlamadan önce oyun parkına, eğlence merkezlerine götürülmeli, kalabalığa
alışması sağlanmalı. Başka çocuklarla büyükler rehberliğinde oynatılmalı.
Unutmayalım, başka çocuklarla oyuna alışmış ve toplumla bir araya çocuklar
okula daha iyi uyum sağlarlar.
Çocuğunuzu Okul İle Korkutmayın
Çocuğun, okulla ilgili çevresinden duyduğu özellikle olumsuz sözler, onun
zihninde karmaşık bir okul kavramı oluşturur. Ayrıca ailenin bilinçli veya
bilinçsiz olarak söylediği: “Okula gitsen de senden kurtulsak, senin hakkından
öğretmen gelir” vb. olumsuz söylemler çocuğun okula karşı ilgisini azaltır,
hatta okul kaygısına bile neden olabilir.
Çocuğun öğretmenine ve okula
güvenebilmesi için, onun yanında okul ve öğretmen olumsuz yönde
eleştirilmemeli, olumsuz okul anıları anlatılmamalı.
Çocuğunuzu Sadece Fiziki Yönden Değil, Ruhsal Olarak da Okula hazırlayın
Çocuğunuzun okul korkusunu yenebilmesi
için: Okulun ev gibi bir yer olduğu, öğretmenin anne-babaya benzediği,
öğretmenlerin çocukları sevdikleri, onlara oyun oynattıkları, güzel şeyler
öğrettikleri açıklanmalı. Okulda kimseye zarar gelmediği belirtilmeli. Kısa bir
süre sabrederse okula alışacağı ve okulu seveceği, o yaştaki herkesin okula gitmesi gerektiği, söylenmeli. Söylemler yeri gelince
ve sakince yapılmalı. Çünkü bir konuya aşırı dikkat çekmek o konu üzerinde az
da olsa endişe yaratabilir.
Çocuğun
okulla ilgili sorularına, doğru ve inandırıcı yanıtlar verilmeli.
Okulda Nasıl Hareket Edeceğini Öğretin
Okula
hiç gitmemiş çocuk, okulda nasıl hareket edeceğini, gereksinimlerini nasıl
karşılayacağını merak eder, endişelenir. Çocuğunuza, okulda öğretmenini iyi dinlemesi ve
öğretmeninin dediklerini yapması gerektiğini öğretin. Tuvalet ve yeme-içme
sorununu nasıl halledeceğini açıklayın. Anaokulunda uyuma saati, ilkokulda ders
ve dinlenme saatleri hakkında bilgi verin. Tüm bu konularda öğretmeninin
kendisine yardımcı olacağını; okulda zor bir durumla karşılaşınca, hiç
çekinmeden öğretmenine söylediğinde, öğretmeninin sorununu çözeceği belirtin.
Çocuğunuzu, Okul Başlamadan Önce Birkaç Kez Okula Götürün
Çocuk, okulu görmediği için okulla ilgili herhangi bir fikre
sahip değildir. Ya da çevreden duydukları ile okul hakkında karmaşık bir fikre
sahiptir. Çocuğu bu karmaşadan kurtarmak için okul başlamadan önce çocuk birkaç
kez okula götürülür. “ Burası okuldur.” denir. Bahçesinde dolaşılır, oynanır.
Fırsat bulunursa öğretmeni ile tanıştırılır. Bu alıştırmalardan sonra okula
giden çocuk, en azından nereye gittiğini bilecek, korkuları en aza inecek.
Okul Programı
Okulun açılmasının bir iki hafta öncesinden başlayarak okuldaki programa uygun olarak çocuğunuzu uyutun, uyandırın, yemeğini yedirin. Çocuğunuz bu programa alışmamışsa ilk günlerde tatlı uykudan kalkıp okula gitmeye biraz zorlanacaktır.
Okul Açıldığında Çocuğu Okula İlk Götüren Siz Olun
Bu
konuda saat bile önemlidir. Okula ilk gelen çocuklar ustalaşıyor, korkularını
atıyor, yeni gelenler üzerinde üstünlük kurabiliyor. Geç gelen çocuklar ürkek
ve tedirgin olabiliyorlar.
Öğretmen ilk günlerde çocukları okula alıştırıcı
etkinliklere, zamanla okuma yazmaya hazırlık etkinliklerine yer veriyor. Geç
gelip bu hazırlık etkinliklerine katılmayan çocuklara- öğretmen arayı kapatmaya
çalışsa da- sonraki konular zor geliyor, bazılarının okula karşı olumsuz tutum
geliştirmelerine neden oluyor.
Çocuğunuza, Okulu Askıya Alma Konusunda Kesinlikle Ödün Vermeyin
Okula gitmek istemeyen çocuk: “Okula bugün gitmeyelim,
yarın gidelim; az geç gidelim.” vb. söylemlerle sizden ödün koparmaya çalışacaktır
.Ya da bazı anne-babalar: “Bugün okula gidelim, yarın göndermem.” şeklinde ona ödün sağlayıcı ifadeler
kullanabilirler. Bu konuda çocuğa kesinlikle ödün verilmemeli.
Ödün koparmaya
alışan çocuk sizden yeni ödünler isteyecek; zamanla altından kalkılmaz bir
duruma dönüşecektir. “Okula herkesin gitmesi gerektiği, zamanla okula alışacağı
ve okulu seveceği”, açıklanmalı. Aile, oldukça tutarlı ve kararlı davranarak
çocuğunu okula götürmeli.
Özellikle okulun ilk günlerinde çocuğun okuldan
kaçmasına veya ara sıra okula gitmemesine kesinlikle izin verilmemeli.
Tutarlı
ve kararlı tavrınız, yukarıda anlatılan önlemler ve öğretmenin uyum çalışmaları
sonucu okuldaki sıcak ve güvenli ortamı gören çocuk; okulunu ve öğretmenini
benimseyecektir.
Çocuğunuzun Öğretmenine Güvenin
Tüm bunları
yapmanıza karşın, okulun ilk günlerinde çocuğunuz, halen okula gitmek
istemiyorsa önemsemeyin. Milyonlarca çocuğa okulu ve kendilerini benimseten
öğretmenlerimiz; bilgileri, hünerli elleri, sınırsız hoşgörü ve sevgileriyle en
geç bir-iki hafta içinde çocuğunuzu okula alıştıracak ve okulu sevdirecektir.
Çocuğunuz bundan böyle kendi içinden gelerek okuluna devam edecektir. Yeter ki
siz okula güvenin, çocuğunuzun öğretmeni, rehber öğretmen ve yönetimle
işbirliği yapın.
Kahvaltısını
yaptırın, sevin, güzel elbiselerini giydirin, okula birlikte gidip
geleceğinizi, söyleyin. Okula götürerek öğretmeninin yönergesine göre hareket
edin.
Yaşamının bu yeni döneminde, çocuğunuza başarılar diliyorum. Önü açık, aydınlık olsun!
Kalın; esenlikle, mutlulukla...
Dursun BİLGİN
Sonraki yazı: ÇOCUĞUMUZUN OKULDAN EVE İLK DÖNÜŞÜ