MERKEZİ SİSTEM SINAVLARDA BAŞARILI OLMAK İÇİN NELER YAPILMALI?

Sınav anında ve öncesinde uygulayacağınız taktiklerle, başarı sıralamasında daha üst sıralarda yer alabilirsiniz!..

(Bu yazı YKS temel alınarak yazıldı. Ancak içeriği, merkezi sistem sınavlarına giren tüm adaylara uygundur.Haydi dikkatle okuyun.)

Sınava çalışmak kadar uygun koşullarda girmek de önemlidir.

Sınava beyninizi, en iyi bir şekilde dinlendirmiş, zinde bir durumda iken girmelisiniz. Bunun için:

Son bir iki gün tüm çalışmalarınızı bırakın, zihninizi yoran ve onun uyuşmasına neden olabilecek televizyon, bilgisayar, telefon gibi nesnelerden uzak durun. Bunların yerine radyo dinleyebilirsiniz, gezinti yapabilirsiniz. Sınav konusunu tamamen kapatın. Konuyu açmak isteyenlere izin vermeyin.

O gece iyi bir şekilde uyumalısınız. Olabildiğince ışıksız, gürültüsüz bir ortamda kendinizi uyumaya zorlayın. Gözlerinizi yumun, sakince durun.

  Bir önceki gece fazla uyumak, gündüz uyumak ve alışılmış saatten çok önce ve geç yatmak; gece uykunuzun kaçmasına neden olabilir.

 O gece insanlar çalışmayı bitirmiş olmanın verdiği huzur ve sakinlikle çoğunlukla rahat uyuyabiliyorlar. Ancak uykunuz kaçtıysa, geldiği zamanda, (ör. Sabahleyin) şekerleme yapmayı deneyin. Bu kısa tatlı uyku bile performansınıza önemli katkılar sağlayacaktır.

Kahvaltı: Sınav yerine varmadan önce iyi bir kahvaltı yapın. Aşırıya kaçmadan suyunuzu için. Sınavda tuvalete sıkışmamak için; Kahvaltıda,  enerjisi yüksek, posası az besinler tercih edilmeli.

 İyi bir kahvaltı yapılmazsa; aday, sınavda dikkatini toplamada zorlanabilir ve uyku haliyle karşılaşabilir.

Bir gün önceden sınav yerini görün. Ertesi gün Sınav yerine varmadan önce tuvalete gidin.

 Sınavdan bir saat önce sınav yerine gelin.Fazla sıkmayan, terletmeyen, üşütmeyen elbiselerinizi giyinin. Geçerli kimlik kartınızı, sınava giriş belgenizi, 2 yumuşak kurşun kalem, iz bırakmayan bir silgi, kalemtıraş, şeffaf şişeli suyu vb. yanınızda bulundurun. Üniversite sınavında kalem- silgiyi kendileri veriyorsalar siz yalnızca pet şişenizi alabilirsiniz.

Sınava sizin geleceğiniz için girdiğinizi unutmayın. Sınav sonucunda şimdiye kadar okuduğunuz yılların ürününü alacaksınız. En son gayretinizi sergileyin. Sınavda yapacağınız bir fazla doğruyla binlerce kişiyi eleyebileceksiniz.  Gayret ettikçe her şeyin yolunda gittiğini göreceksiniz.

 Tanıdıklarınızın beklentilerini karşılamayı fazla umursamayın.

NOT:  Bu sınavın girdiğiniz deneme sınavlarından aşırı bir farkı yoktur. Hatta biraz çalışmışsanız sınavda tanıdık sorularla karşılaşacaksınız.

Sınav başlamadan önce gözetmenlerin uyarılarına ve cevap kağıdındaki uyarılara dikkat edin. Dağıtılan cevap kâğıtlarının size ait olup olmadığını, soru kitapçığında eksik kısımların olup olmadığını kimlik bilgilerinizi kontrol edin. Kitapçık ve cevap kâğıdında sizin doldurmanız gereken yerleri doldurun, kodlanması gereken kısımları kodlayın. Soru kitapçık numarasını cevap kâğıdının ilgili yerine yazıp kodlamayı ve kitapçık türünü(grubunuzu) işaretlemeyi unutmayın. Kodlamanın nasıl yapılacağını bilmiyorsanız şimdiden öğrenin. Gerekiyorsa imzanızı atın.

Sınava en iyi şekilde odaklanın. Sınava odaklanabilmek (dikkatinizi verebilmek) için, kendi irade (iç disiplin) gücünüzü ortaya koymanız gerekecek. Çevrenizde olup bitenlerle ve başka şeylerle ilgilenmeyeceksiniz; tüm duyularınızı ve zihinsel gücünüzü sadece sınava yönlendireceksiniz. Soru ve çözümler dışında,zihninizden başka hiçbir şey geçirmeyeceksiniz. Unutmayın bu iş kendi elinizdedir ve herkesin yapabileceği bir iştir.

YKS’ (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) de bazı avantajlar: Sınava giren iddialı öğrencilerin yanında, sınava girenlerin önemli bir kısmı, sınava çalışmadan ya da az hazırlanarak girmektedirler.

Üniversite ve kontenjan sayıları arttığı için üniversiteyi kazanma olasılığı artmıştır.

Üniversitelerin bazılarında, henüz kimselerin tanımadığı, az puanla öğrenci alan, okulu bitirince iş garantisi ve geliri yüksek bölümler vardır. Tercih yaparken bu konuda araştırma yapmanız önerilir.

Sınavda biraz çaba gösterirseniz, bu iş neden olmasın ki!

(NOT: Heyecan sorunu olmayanlar aşağıdaki bölümü okumadan geçebilirler.)

Sınavda Heyecan: Sınavda Sizin yaşadığınız heyecanı diğer arkadaşlarınız da hissetmektedir. Ayrıca ufak tefek heyecanların, organizmayı harekete geçirerek ve motive ederek kişiye yararlı olduğu da bir gerçek. Genellikle sınav başladıktan sonra kişi, dikkatini soru ve çözümlere verdiği için heyecan, kısa bir sürede unutulup beyinden siliniyor; büyük çoğunluk, fazla bir heyecan yaşamıyor.

Heyecanınızı atmakta ve sınava dikkatinizi yönlendirmede (odaklanmada) zorlanıyorsanız: Gevşeme hareketleri yapın ve derin nefes alın. Sınavdan önce beyninize daha çok kan ve oksijen gitmesi için küçük ısınma ve gevşeme hareketleri (Ör.2-3 dakika yerinde koşma vb.) yapın. Hissederek ve duyarak derin nefes alıp verin.

Olumlu şeyler düşünün. Güzel anılarınızı zihninizden geçirin. Olumlu düşünmeler, beyninizdeki olumsuz kimyasalları olumluya çevirecek; heyecanınız yatışacak ve zihinsel performansınız artacaktır.

Teste en iyi bildiğiniz alan dersinden 5-10 soru çözerek başlayın. Böylece beyninize ısınma hareketi yaptırmış olursunuz. Kolay sorulara kolaylıkla dikkat verilir. Sorulara odaklanıldığı için heyecan unutulur. 

Bir şeyler yazın. Birkaç dakika bir şeyler yazın ya da sorulara yazarak yanıt verin. Ör. Bir soruyu soru kitapçığına yazabilirsiniz. Beyin doğru yazabilmek için kesinlikle yazıya odaklanmak zorundadır. Böylece beyninizi çalışmaya başlattıktan sonra gerisini o getirecektir.

SINAV ANINDA UYGULAYACAĞIMIZ BAZI STRATEJİLER

Öncelikle sınavda, deneme sınavlarında uyguladığınız, öğretmeninizin öğrettiği stratejileri uygulamanızı öneririm. Çünkü beyniniz ona alışmıştır.

Zaman kazanmak ve daha çok ve doğru soru çözmek için sınav esnasında bazı stratejiler uygulanabilir:

Okuma hızı: Okunan metinlerin zorluğuna göre değişmekle birlikte, herkesin kendine göre okuduğunu en iyi anlayabileceği limit (en yüksek) bir okuma hızı vardır. Kişi o hızın aşırı üzerinde veya aşırı altında okursa, zihnin anlama performansı düşer. Çok hızlı okumaya kalkışırsa beyin okuduğu sözcük ve tümceleri algılayamaz ve anlayamaz. Sanıldığı gibi, “Yavaş okursam iyi anlarım.” düşüncesi de yanlıştır. Okuduğunu anladığı halde boş kalan beyin, boşluğunu hayal vb. ile dolduruyor.

Testleri anlayabileceği ölçüde hızlı çözdükçe dikkat daha iyi toparlanıyor.

Siz okurken, anlayabildiğiniz en üst sınırı kullanmalısınız. Yani anladığımız yerlerde hızlı, Anlamadığımız yerlerde az yavaş ancak daha dikkatli okumalıyız.

Ne sorulduğunu iyice anlayın. Matematiksel problemi çözmede, “Problemi anlamak, çözmenin yarısıdır.” şeklinde bir söz vardır. Bu söz sınavlar için de geçerlidir. Soruyu anlamakta zorlanıyorsanız okuma hızınızı biraz azaltıp daha seçici okuyabilirsiniz. Önemli kısımların altını çizebilirsiniz. Bunların zaman kaybettireceğini unutmayın. Bu yöntemlere zor sorularda başvurun. Sorunun köküne, soruların olumlu, olumsuz (değildir, söylenemez vb. sorular) olmalarına ve sorulardaki altı çizili kısımlara iyi dikkat edin.

Süreyi ayarlayın: bir soruyu çözmek için kaç dakika düştüğünü önceden hesaplamalısınız. Kaç soru ve ne kadar zaman kaldığına, fazla takıntı yapmadan ara sıra saate bakarak hızınızı ayarlayabilirsiniz. Sayısal sorulara az daha fazla süre ayırabilirsiniz. Bu işte bir denge oluşturmaya çalışmalısınız. “Hızlı çözeceğim” diye üstünkörü ve yanlış yanıtlamaların bir anlamı olmadığı gibi, doğru olsun diye bazı sorulara takılıp fazla zaman harcayarak, kalan soruları boş bırakmanın da bir anlamı yoktur.

 Sınav bittiğinde, yanıtlamayı yetiştiremediği birkaç sorusu kalan ve süre bitiminden birkaç dakika önce yanıtlamayı bitirenler, bence süreyi en iyi şekilde kullanmışlardır.

Kesinlikle sınav bitmeden dışarı çıkmayın. Yarışlarda kazanmak kadar yarışı tamamlayabilmek de önemlidir. Süreniz fazla geldiyse yapamadığınız sorular üzerinde yeniden düşünün. Kişi o an yanıtlayamadığı bazı soruları sonradan bazen yanıtlayabiliyor. Kontrollerinizi yapın. Ancak yorgun zamanınızda, iyice düşünmeden, cevap şıkkını değiştirmeniz önerilmez.

 Sınav bitmeden dışarı çıkmamanız, sizin güçlü iradenizin bir göstergesidir. Erken çıkanlara aldırmayın.

İki önemli hata: Cevap kâğıdında yanlış numaraya ve yanlış dersin alanına kodlamamaya dikkat edin. Çözmeden bıraktığınız yerlere geri dönmeyi unutmayın.

Sınavda bazı zor sorular var, ne yapabilirim? Sınavda zor soruların olması doğaldır. Size zor gelen soru başkaları için de zordur. Önemli olan zor soruları değil, yapabileceğiniz soruları kaçırmamaktır. Ayrıca zor gözüken bazı soruların, dikkatle incelendiğinde çözülebildiği de ayrıca bir gerçek. Bu bakımdan zaman varsa zor soruları da incelemede fayda var. Yine zamanınız yeterliyse zor sorularda,  yazarak düşünmenin gücünden yararlanabilirsiniz.

Zor ve uzun soruları yanıtlamayı en sona bırakın.

Bir zor soru yerine daha fazla sayıda kolay soru yanıtlanıp daha yüksek puan alınabilir. Zor sorularda gereğinden fazla uğraşıldığında, kişinin zihni yorulabilir; sonradan çözeceği kolay soruları yanlış yanıtlayabilir.

 Öncelikle kolay sorular çözülmeli. Zor ve zaman kaybettirecek sorular üzerinde fazla zaman kaybedilmemeli, işaretlenip bu sorulara daha sonra dönülmeli. Ancak yeniden okumaya zaman kaybetmemek için, okunan sorular -zaman kaybettirmeyecekse- elinden geldiğince çözülmeli.

“Ben çözerim; yorgun zamanımda zor sorularla uğraşamam” diyorsanız sırayla ya da istediğiniz şekilde çözebilirsiniz.

Hiç çalışamadım. Sizinkisi tarlaya herhangi bir tohum ekmeden, çalışıp çırpınmadan tarladan ürün beklemeye benzer. Sınavı kazanmanın en önemli yolu, derslere dikkatle katılmak ve çalışmaktır. Ancak yine de ümitsizliğe düşmeyin. Sınavda gerekli çabayı gösterip eski birikimlerinizi devreye sokarsanız umduğunuzdan fazlasını alabilirsiniz. Çünkü sınavda kolay sorular olduğu gibi bilgiye gereksinim duyulmadan dikkat ve mantıkla çözülebilecek sorular da vardır.

Metin sorularında, önce soruyu okuyun: Metinli sorularda önce soruyu okursanız ne sorulduğunu bildiğiniz için metni daha seçici okuyup doğru yanıtı daha kolay bulursunuz.

Yorum sorularında doğru yanıt, sizin mantığınızla uyuşabilir de, uyuşmayabilir de. Burada dikkat edilecek nokta, metinde öne sürülen düşünceleri (Ne denmek istendiğini) dikkate alarak, doğru yanıtı bulmaya çalışmak, olmalı. 

Soru, seçenek ve metinlerde vurgulanan (önemsenen) kısımlara iyi dikkat edin. Ne sorulup ne istendiğini iyice anlayın

Eleme yöntemi: Tahminde bulunmak zorunda kalırsanız bu yöntemi uygulayın. Sınavlarda çoğunlukla seçeneklerden bir iki tanesinin yanlış olduğu belirgin olarak ortaya çıkmaktadır. Siz yanlışların üzerini çizip (eleyip) kalan seçenekler üzerinde düşünürseniz zamandan kâr edeceğiniz gibi az seçenek üzerinde daha kapsamlı düşünebilirsiniz. Düşündükçe kalanlardan da eleyerek doğru yanıta yaklaşabilirsiniz.

Yerine koyma yöntemi: Seçeneklerden hangisinin doğru olduğu seçeneğin sorudaki yerine konularak doğru yanıtın araştırılmasıdır. Zaman kaybettirdiği için fazla önerilmez. Sınavda boş zamanı kalanlar deneyebilirler.

Çözülemeyen denklem ve problemlerde seçenekler şüpheliden başlanarak denklem ve problemde X’in (= bilinmeyenin=sorulanın)yerine konularak gereken işlemler yapılır. Böylece denenerek Hangi seçeneğin doğru olduğu bulunabilir.

“……… lı yere aşağıdakilerden hangisi gelmeli?” gibi sorularda seçenekler teker teker noktalı yere konarak hangisinin daha mantıklı olduğu düşünülebilir.

Diğer sorularda, seçilen seçenek, sanki sorunun doğru yanıtıymış gibi düşünülerek hangi çeldiricinin(seçeneğin)daha mantıklı olduğu incelenebilir.
Mantığınızı yürütün. Buna göre... vb.sorularda bilgiyi kendi veriyor; sorunun yanıtı, sorunun içerisinde yer alıyor. Böyle sorularda, soruda verilenleri iyi anlayıp analiz ederek, mantık süzgecinden geçirip doğru yanıtı bulmaya çalışmalıyız.

Yanıtları cevap kâğıdına grup halinde işaretleme: Yanıtları soru kitapçığında işaretleyip 5- 10,… soru çözdükten sonra cevap kâğıdına toplu olarak geçebilirsiniz. Bu size zamandan kazandıracak, yanıtların kayma olasılığı azalacak.

Her  seçeneği dikkatle okuyun. Bazı sorularda ilk bakışta bir seçenek doğru yanıt gibi gözüküyor. Ancak diğer seçenekler de dikkatle incelenince gerçek doğru yanıtla karşılaşılıyor.

 4-5 ten fazla soruda arka arkaya aynı yanıt çıkıyorsa birinin yanlış olma ihtimali vardır. Seçenekleri gözden geçirebilirsiniz.

Yorulup soruları çözemeyecek duruma geldiyseniz:  Kalem kâğıdı bırakıp gözlerinizi yumun; yarım veya bir dakika öylece kalın. Şimdi çözmeye başlayabilirsiniz.(Beyin boş kalınca kısa sürede dinlenebiliyor). Bunun yanında yarım veya bir dakika derin nefes alıp verebilirsiniz.

 Yüksek puan getiren alan sorularından başlayarak, soruları sırayla çözmek en ideal durumdur. Yorulup artık çözemeyecek durumdaysanız beyninizin farklı bölümlerini devreye sokabilirsiniz. O dersi bırakıp alanınızla ilgili başka bir dersin sorularını çözmek zihninizi açabilir, ancak yanıtları doğru yere işlemeye oldukça dikkat etmelisiniz ve bir süre sonra bıraktığınız derse geri dönmeyi unutmamalısınız.

 Sınavlarda pek fazla yorulma vb. sorunlarla karşılaşılmıyor. Çünkü o sınav, o yaştakilerin zihinsel ve ruhsal yapılarına uygundur.

Yanıtı 2 seçeneğe indirdim, karar veremiyorum. “Emin olmadığın sürece işaretleme!” diyenlerin yanında; “Olası yanıt iki seçeneğe indirildiğinde, genellikle ilk akla gelen cevap doğrudur.” diye iddia edenler de var. Bu konuda sınavda bocalamamanız için aileniz ve öğretmeninizle görüşerek kendi durumunuza göre bir strateji belirlemelisiniz.

Ya anne baba!  Çocukların sınavda duygusal yönden rahat olabilmesi için, anne babaların, çocuktan yüksek beklenti içinde olduklarını ya da onun hakkındaki olumsuz kanılarını çocuğa hissettirmemelidirler. Sınavda iyi bir gayret sergiledikleri takdirde her türlü sonucu, doğal karşılayacaklarını, hiç bir şekilde kendisine karşı olan sevgilerinin değişmeyeceğini, çocuğa anlatmalıdırlar.

Çocuğa uygun şekilde rehberlik yapıp, uyuma, yeme vb. durumlarda uygun ortam oluşturulmalılar.

Sınavın bir iki gün öncesinde, sınavla ilgili bir şey konuşmamalıdırlar. Sınav yerine çocuğuyla birlikte gitmelidirler.

SON SÖZ:

Sınav kılavuzunu, sınavdaki puanlama sistemini, yeteneklerinizi, rehberinizin tavsiyelerini, deneme sınavlarındaki deneyimlerinizi ve yukarıda yazılanları göz önünde bulundurarak, sınavdan önce kendinize bir yol haritası (plan) çizin ve sınavda uygulayın. 

Sınava odaklanıp gerekli çaba gösterildiğinde bu işin üstesinden gelineceğine inanıyorum.

Başarılar… Dursun BİLGİN 

SÖZÜN ÖZÜ: SINAVDA ELİNİZDEN GELENİ SONUNA KADAR YAPIN; GERİSİNİ BIRAKIN!

Sonraki yazı: YAZ TATİLİNDE 1. SINIFI BİTİREN ÇOCUKLARLA İLGİLENME (okumak için başlığı tıklayabilirsiniz.)