Başımız biraz sıkışınca pek çoğumuzun: “Hayat bayram olsaydı, dünyada kötülük diye bir şey olmasaydı” diye düşündüğümüz olmuştur. Kendim, özellikle olmadık yerde sorun çıkaran, belirgin bazı kişiler yüzünden bu tür imgelere kapılmışımdır.
Dünyada; depremler, sel vb. doğal yıkımlar; canımızdan çok sevdiğimiz kişilerin kaybı; adaletsizlikler, haksızlıklar, maddi durumumuzun yetersizliği, umulmadık sorunla karşılaşma gibi, ağzımızın tadını kaçıran sınırsız sorunlar var.
Savaş, nükleer kaza, yangın, tecavüz, cinayet gibi insan kaynaklı olumsuzlukları konumuz dışında tutuyoruz. Olumsuzluk olarak, deprem, su baskını vb. afetler; hastalık, kaza, ölüm gibi olaylar; üzüntü, başarısızlık duyguları gibi; doğal olumsuz durumları belirtmek istediğimi, önemle anımsatalım.
DÜNYA CENNET OLSAYDI
Dünyada hiçbir olumsuzluk olmasaydı; dünyada sadece iyilikler, güzellikler olsaydı; ne olurdu? Bu konuda bir şeyler düşündünüz mü?
West of England üniversitesi uzmanlarından ve ‘Emetion: The Science of Sentiment=Duygu: Duyarlığın Bilimi’ adlı yapıtın yazarı Dylan Evans’a göre, böylesi bir durum evrimsel bir çıkmaz olurdu. Evans ‘Darvinci oyunu kazanmanın ödülü ille de mutluluğa ulaşmak değildir. Herkesin düşler âlemine dalması herhalde insanoğlunun sonu olurdu. Bir canlı türünün başarıyla ayakta kalabilmesi için acı ve sefaleti de yaşaması gerekir.’ diyor.” (Mutlu Olmanın Biyolojik Faydaları, kim psikoloji. com)
Şimdi isterseniz bir benzetmeyle konuyu biraz daha somutlaştırmaya çalışalım.
Size iki seçenek sunulsaydı, hangisini kabul ederdiniz?
Birinci seçenek: Sana en sevdiğin yemeği sürekli vereceğim, ancak başka yemek yemeyeceksin. (yemeğin tüm gereksinimlerimizi karşıladığını varsayıyoruz.)
İkinci seçenek: Sana değişik yemekler vereceğim; ancak
sevmediğin yemekleri de yemek zorundasın.
Sanıyorum duygusal düşünüp ilk seçeneği seçenler, kesinlikle zararlı çıkacaklardır. Sevdikleri yemeği yemekten, birkaç gün zevk alsalar bile, sonunda aynı yemeği yemekten kesinlikle bıkacaklardır. İkinciyi seçenler, sevmedikleri yemeklere giderek alışacaklardır.
HAYAT TEKDÜZE OLURDU
Her öğün sadece sevdiğimiz yemeği yemek gibi tekdüze, bıktırıcı, sıkıcı… Olumsuzluklar yaşamın tuzu biberidir.
BİZLER HEYKEL GİBİ, ROBOT GİBİ OLACAKTIK: DUYGUSUZ, RUHSUZ
Sevgi, nefret, mutluluk, üzüntü vb. tüm duyguları yaşadığımız iyi ve ya kötü olarak nitelendirdiğimiz olaylar belirliyor. Sadece olumlu olaylarla karşılaşsaydık hiçbir duygumuz olmayacaktı; tıpkı heykel gibi, robot gibi…
OLUMSUZLUKLAR BİZİ FAALİYETE YÖNLENDİRİYOR
Olumsuzluklar olmasaydı çalışma isteğimiz de olmayacaktı.
Aç kalmamak için çalışıyoruz. Sevilmek için başkalarıyla
iyi ilişikler kuruyoruz. Deprem gerçeği için evlerimizi sağlam yaptırırken
evimiz daha başka tehlikelerden de korunmuş oluyor.
DENEYİMLERİMİZLE YAŞAMI TANIYORUZ
Yaşamdan en iyi zevk alanlar, iyi günlerle beraber, kötü günleri de yaşayanlardır. Kötü tecrübeler insanı olgunlaştırıyor. Olumsuz durumlarla karşılaşan kişi, olumsuzluklardan ders çıkarıyor; doğru, kalıcı bilgilere ulaşıyor. Hani deriz ya: “Bir musibet bin nasihatten iyidir.” Birey, Olumsuzluklara karşı mücadele etmeyi öğreniyor. Kişinin kendine güveni artıyor, kahramanlaşıyor…
YAŞADIĞIMIZ O İYİ DURUMUN BİLE FARKINDA OLMAYACAKTIK
Olumlu durumların, olumsuz durumlar sayesinde farkında olabiliyoruz. Olumsuz bir durumla karşılaşmayan kişi, olumlu durumunu nasıl algılayacak ki? Sahip olduğumuz değerlerin kıymetini, olumsuzlukları yaşadıkça anlıyoruz. Hastalıkla karşılaşınca sağlığın, yoklukla karşılaşınca varlığın kıymetini…
OLUMSUZ DURUMLARIN, BİZE VERDİĞİ ZARAR, ACI DIŞINDA, HİÇ Mİ FAYDALARI YOKTUR?
Her olumsuz durumun farkında olduğumuz veya olmadığımız önemli bazı yararları vardır. Yıkıcı bir afet olarak bildiğimiz depremlerle, fay hatlarında; madenler, maden suları, kaynak suları kaplıcalar vb. oluşmaktadır. Ülkemizin doğal zenginliğini, birazda deprem kuşağında olmamıza borçluyuz, diyorlar bilim insanları.
Ve daha nice yararlar…
Demek ki hayatta olumsuzluklar olmayıp sadece olumlu durumlar olsaydı, mutlu olmayı bırak, bizler için yaşam, sanki bir cehennem olacaktı.
SONSÖZ
İrademiz dışında gelişen deprem, su baskını vb. afetler; hastalık, kaza, ölüm olaylar; üzüntü, başarısızlık duyguları gibi doğal olumsuz durumları, doğal karşılamak; sorunlara çözümler üretmeye çalışmak; ruhsal açıdan önemlidir.
Olumsuz durumların bazı avantajlı tarafları da vardır. Bakalım onlar nelermiş? Yazımızın ikinci bölümünde…