Önceki yazımızda, kişinin kendi aklını belli bir ölçüde beğenmesinin yararlı bir durum olduğunu belirtmiştik. Ancak kişinin kendi aklına aşırı güvenmesi ve kendi aklını fazla beğenmesi, hatalı kararlar alma, ilişkilerde zorlanma gibi birçok olumsuz sonuca yol açabilir.
Kendi aklını aşırı beğenen kişi bilgi ve yeteneklerini abartabilir, bu durum hatalı tahminlere ve yanlış kararlar alınmasına neden olur.
ÖĞRENMEYE İSTEKSİZLİK
Kendi aklını “yeterli” gören birey, yeni bilgiye karşı isteksiz hale gelir. Bu tutum entelektüel gelişimi durdurur ve kişinin düşünsel esnekliğini azaltır.
Aşırı güven bazen kişinin sürekli kendi düşüncelerini analiz etmesine ve zihinsel döngülere girmesine neden olabilir. Bu durum uyku sorunları, kaygı ve depresyon gibi psikolojik sorunlarla ilişkilidir.
EMPATİ EKSİKLİĞİ
Kendi aklını üstün gören kişi, başkalarının fikirlerine değer vermeyebilir. Bu durum iletişimde anlaşmazlıklara yol açabilir.
İLİŞKİLERDE GERİLİM
Aşırı akıllı olduğunu düşünen birey, karşısındakini küçümseyebilir. Sonuçta kişinin arkadaşlık, iş ve aile ilişkileri zedelenebilir.
İNATÇILIK VE ÇEKİŞME
Fikirlerini tartışmak yerine kabul ettirmeye çalışabilir, inatlaşabilir, çekişebilir. Bu inatçı tutum, sosyal çevreden uzaklaşmaya neden olabilir.
Aşırı güven, tehlikeleri hafife alma eğilimi yaratır. Bu da finansal, sağlık veya sosyal alanlarda ciddi sonuçlar doğurabilir.
Kendi düşüncesini mutlak doğru gören kişi, alternatifleri değerlendirmeden hareket eder. Yaptıkları başarısızlıkla sonuçlanabilir.
Kişinin aşırı şekilde aklına ve zekasına güvenmesi yani benlik algısının şişkin olması bazı davranışsal hatalara neden olabilir. Bunların bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
AKLINI AŞIRI BEĞENEN KİŞİ
Kişisel farklılıklar olmakla birlikte genellikle aklını aşırı beğenen kişi:
Kendisini üstün görür, eleştiriyi kabul etmekte zorlanır, hatasını kabüllenmez. Başkalarının başarılarını küçümser, “Ben bilirim” anlayışı baskındır. Yeni fikirlere kapalı olabilir, başkalarını dinlemeden yargıya varır. Sosyal karşılaştırmalarda üstünlük beklentisi taşır. Başarıyı kendine, başarısızlığı ise dış etkenlere bağlar. İlişkilerde baskın olma isteği ağır basar.
BAZI İZLENİMLERE GÖRE
En akıllılar kendini sorgulayanlardır. En cahiller ise kendini kusursuz sananlar…
Kendisini aşırı akıllı gören kişi, gerçek gelişimin önündeki en büyük engeldir; çünkü öğrenmeye değil, kanıtlamaya odaklanır.
DENGELİ BİR YAKLAŞIM NEDEN ÖNEMLİDİR?
kişi kendine güvenir ama aynı zamanda hata yapabileceğini de kabul eder.
Birey, yerine göre kendi aklını sorgular, başkalarının bakış açılarını önemser ve değerlendirir.
Kişi kendi fikirlerine körü körüne bağlı kalmaz, gerektiğinde düşüncelerini değiştirebilir.
Bu tutumlar kişinin zihinsel gelişimini ve yaşam kalitesini olumlu yönde etkiler.
15.11.2025
Okuduğunuz için teşekkürler!..
TÜRKÇE ÖZET
Kişinin kendi aklını beğenmesi bir ölçüye kadar sağlıklıdır; ancak aşırısı, öğrenme isteğini azaltır, hatalı kararlar doğurur ve ilişkileri zedeler. Dengeli bir özgüven, eleştirel düşünme ve zihinsel esneklik, hem kişisel gelişim hem de toplumsal uyum için gereklidir.
ENGLISH SUMMARY
Admiring one’s own intellect can be beneficial to a certain extent, but excessive self-confidence leads to poor decisions, lack of learning, and damaged relationships. Balanced self-confidence, critical thinking, and mental flexibility are essential for both personal growth and social harmony.
